liczba mieszkańców: 92 000
powierzchnia: 85 km2

kontakt:
Urząd Miasta Jastrzębie-Zdrój
al. Józefa Piłsudskiego 60
44-335 Jastrzębie-Zdrój
tel.: +48 32 478 51 00
fax: +48 32 471 70 70
e-mail: miasto@um.jastrzebie.pl

Miasto położone jest w południowej części Wyżyny Śląskiej, na Płaskowyżu Rybnickim, rozdzielającym Kotlinę Oświęcimską od Kotliny Raciborskiej, należącej już do Niziny Śląskiej. Pierwotna nazwa miejscowości - "Jastrząb" związana jest z legendą mówiącą o właścicieli tego obszaru - "czarnym rycerzu", który niczym jastrząb napadał na karawany kupieckie, przechodzące przez Bramę Morawską. Jastrzębie i jego okolice należały do historycznej krainy zwanej Ziemią Wodzisławską, która od najdawniejszych czasów dzieliła losy Śląska. W roku 1177 Śląsk został podzielony na dwa księstwa - Ziemia Wodzisławska stanowiła część Księstwa Raciborskiego. Po roku 1532 przeszła wraz ze Śląskiem pod panowanie Habsburgów. Odtąd jako państewko stanowe często zmieniała właściciela. W 1741 r. Ziemia Wodzisławska wraz z Jastrzębiem weszła w skład Prus. Rozwój Jastrzębia związany jest ściśle z odkryciem źródeł solankowych i powstaniem uzdrowiska. W 1859 r. w dolinie Szotkówki podczas wierceń w poszukiwaniu złóż węgla przypadkowo natrafiono na źródła solanki jodowo - bromowej. W 1861 r. zostało otwarte uzdrowisko, przekształcone w 1896 r. na sanatorium dla dzieci chorych na reumatyzm. Dla rozkwitu uzdrowiska szczególne zasługi położył jego właściciel - dr Mikołaj Witczak (1857 - 1918), który wprowadził nowoczesne metody lecznictwa balneologicznego i zapewnił kurortowi znaczące miejsce wśród uzdrowisk europejskich. Podczas powstań śląskich w latach 1919 - 1921 Międzynarodowe Władze Sojusznicze zamieniły niektóre pensjonaty na koszary dla wojsk włoskich. Rozwój uzdrowiska nastąpił w 1922 r., po włączeniu tych ziem do państwa polskiego. Powstało m. in. sanatorium dla inwalidów wojennych i powstańczych (obecnie szpital rehabilitacyjny dla dzieci) oraz sanatorium Spółki Brackiej. Wybuch II wojny światowej powstrzymał rozwój uzdrowiska. Czynne były wprawdzie niektóre pawilony oraz zakład kąpielowy, ale w dwóch dużych budynkach sanatoryjnych hitlerowcy zorganizowali szpitale wojskowe. Po zakończeniu wojny odremontowano obiekty i uruchomiono uzdrowisko. Intensywne poszukiwania geologiczne rozpoczęte w 1951 r. doprowadziły do budowy kopalń węgla koksującego. W 1962 r. oddano do użytku kopalnię "Jastrzębie", następnie "Moszczenicę" (1965 r.), "Zofiówkę" (1969 r.), "Borynię" (1971 r.) i "Pniówek" (1974 r.). Roboty eksploatacyjne spowodowały odkształcenia powierzchni ziemi oraz powolny zanik i ucieczkę wód mineralnych. Określiło to przyszły los Zdroju. Jastrzębie z uzdrowiskowej miejscowości stało się miastem kopalń. Prawa miejskie Jastrzębie otrzymało 30 czerwca 1963 r. Obszar miasta wynosił wówczas 23 km2, a ludność liczyła 5,4 tyś. mieszkańców. W maju 1975 r. zmieniono granice administracyjne miasta. Jastrzębie obejmuje obecnie 85,44 km2 i obejmuje 15 osiedli mieszkaniowych oraz obszary byłych sołectw: Moszczenica, Bzie, Ruptawa - Cisówka, Szeroka, Borynia i Skrzeczkowice. Zamieszkuje tu teraz niespełna 92 tyś. ludności. W wyniku przeprowadzonej w 1999 r. reformy administracyjnej kraju Jastrzębie Zdrój zostało miastem na prawach powiatu. W najnowszej historii Polski miasto odegrało znaczącą rolę. Tutaj 3 września 1980 roku podpisane zostały Porozumienia Jastrzębskie, kończące akcję strajkową górników. Wydarzenia te zapoczątkowały zmiany społeczno - gospodarcze w kraju.
Od 1998 roku Jastrzębie- Zdrój jest członkiem Euroregionu "Śląsk Cieszyński". Miastami partnerskimi są między innymi: Hawierzów i Karwina w Republice Czeskiej.

 

Powrót